เป็นเบาหวานกินอะไรได้บ้าง?

ผู้เขียน ภญ.ผศ.ดร.อาภา เพชรสัมฤทธิ์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา

                    โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Noncommunicable diseases; NCDs) คือ โรคที่ไม่ได้เกิดจากเชื้อโรคและไม่สามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคอ้วนลงพุง สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากพฤติกรรม เช่นการสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ และขาดการออกกำลังกาย เหล่านี้ล้วนทำให้ความเสี่ยงของการเกิดโรคเพิ่มสูงขึ้น

                    จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลกรายงานว่ากว่า 41 ล้านคนต่อปีเสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โรคเบาหวานหนึ่งในโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง สามารถป้องกันได้ด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญไม่ด้อยไปกว่าการออกกำลังกาย

เป้าหมายของการรักษาเบาหวาน

                    การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเป็นเพียงเป้าหมายหนึ่งของการรักษาเบาหวาน มากไปกว่านั้นการควบคุมความดันโลหิตสูง รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง เช่น การเลิกสูบบุหรี่ หรือการงดอาหารที่มีไขมันสูง ตลอดจนการควบคุมน้ำหนักก็เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้การเกิดภาวะแทรกซ้อนของเบาหวานชะลอลงได้อีกด้วย [1-3] ดังนั้นคงหลีกเลี่ยงไม่ได้ว่าการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์จะสามารถช่วยให้บรรลุเป้าหมายของการรักษาได้

เลือกรับประทานแบบไหนให้เหมาะกับโรคเบาหวาน

• อาหารที่มีค่าไกลซีมิกอินเด็กซ์ต่ำ (low glycemic index) เช่น ผักใบต่าง ๆ น้ำเต้าหู้ นมไขมันต่ำ เป็นต้น ช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเบาหวาน  รวมทั้งยังช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองอีกด้วย [4-6]
  
• ธัญพืชเต็มเมล็ดที่ไม่ผ่านการขัดสีหรือขัดสีน้อย เช่น ข้าวกล้อง งา [7]
  
• อาหารรสอ่อน ไม่หวานจัดหรือเค็มจัด
• อาหารไขมันต่ำ เช่น อาหารที่ปรุงสุกด้วยการตุ๋น ต้ม นึ่ง (ไข่ตุ๋น ต้มจืด)

                    นอกจากผู้ป่วยเบาหวานแล้วผู้ที่มีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานก็ควรเลือกรับประทานอาหารประเภทเดียวกัน เพื่อชะลอการเกิดโรคนั่นเอง

                    อาจเป็นการยากหากไม่เคยพิจารณาสิ่งเหล่านี้มาก่อน แต่ยังไม่สายหากจะเริ่มหันมาใส่ใจเลือกรับประทานตั้งแต่วันนี้

เกร็ดความรู้

                    ดัชนีน้ำตาล (glycemic index) เป็นดัชนีที่บ่งบอกถึงปริมาณคาร์โบไฮเดรตในอาหารหรือเครื่องดื่มที่ส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดหลังจากกินหรือดื่ม อาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลสูงจะทำให้น้ำตาลในเลือดสูงขึ้นได้เร็วกว่าอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ ซึ่งจะทำให้หิวไว ดังนั้นผู้ป่วยเบาหวานจึงควรเลือกอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำนั่นเอง (ตารางที่ 1)

ตารางที่ 1 ตัวอย่างอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำและสูง

  สั่งซื้อสินค้า คลิกเลย

เอกสารอ้างอิง

1. Schmieder, R.E., et al., Individualised treatment targets in patients with type-2 diabetes and hypertension. Cardiovascular Diabetology, 2018. 17(1): p. 18.
   
2. Yuan, S. and S.C. Larsson, A causal relationship between cigarette smoking and type 2 diabetes mellitus: A Mendelian randomization study. Scientific Reports, 2019. 9(1): p. 19342.
   
3. Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines Expert, C., et al., Dyslipidemia. Can J Diabetes, 2018. 42(Supplement_1): p. S178-S185.
   
4. Afaghi, A., A. Ziaee, and M. Afaghi, Effect of low-glycemic load diet on changes in cardiovascular risk factors in poorly controlled diabetic patients. Indian journal of endocrinology and metabolism, 2012. 16(6): p. 991-995.
   
5. Willett, W., J. Manson, and S. Liu, Glycemic index, glycemic load, and risk of type 2 diabetes. Am J Clin Nutr, 2002. 76(1): p. 274S-80S.
   
6. Chiavaroli, L., et al., Effect of low glycaemic index or load dietary patterns on glycaemic control and cardiometabolic risk factors in diabetes: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ, 2021. 374: p. n1651.
   
7. Della Pepa, G., et al., Wholegrain Intake and Risk of Type 2 Diabetes: Evidence from Epidemiological and Intervention Studies. Nutrients, 2018. 10(9): p. 1288.